Triều Tiên đang tìm cớ để thử hạt nhân

Báo cáo của UNHRC, các cuộc tập trận chung giữa Mỹ và Hàn Quốc đều có thể trở thành cớ cho các hành động khiêu khích thậm chí một vụ thử hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Từ lâu, thế giới đã quen với “chiêu trò” của Bình Nhưỡng: tạo cớ gây khiêu khích với Mỹ và Hàn Quốc nhằm đạt được những “đòi hỏi” trên bàn đàm phán. Những động thái mới đây cho thấy một chu kì khiêu khích mới đang được Triều Tiên “kích hoạt”.

Sự thay đổi chóng mặt trong các tuyên bố tuy nhiên bản chất không bao giờ thay đổi: bất ngờ kêu gọi đàm phán rồi hủy bỏ ở phút chót. Triều Tiên muốn kéo thế giới vào “điệu tango” của mình đặc biệt khi có cái cớ là bản báo cáo của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (UNHRC), nhận định cần đưa giới lãnh đạo Triều Tiên ra Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) vì hàng loạt tội ác chống lại loài người, gồm tội thủ tiêu, bỏ đói và bắt người dân làm nô lệ; và các cuộc tập trận giữa Mỹ và Hàn Quốc mới được khai mạc.

Các vụ thử hạt nhân của Triều Tiên thường được khơi mào từ các hành động khiêu khích và các vụ thử tên lửa

Bất ngờ mềm mỏng kêu gọi đàm phán

Mấy tuần vừa qua Triều Tiên có những động thái mà khiến thế giới có thể “sẽ tạo ra bước ngoặt” trong vấn đề hòa bình trên bán đảo Triều Tiên.

Đầu tiên, Bình Nhưỡng đồng ý tổ chức một cuộc đoàn tụ gia đình bị ly tán từ sau chiến tranh liên Triều năm 1950-53. Các cuộc đoàn tụ dự kiến sẽ diễn ra trong 5 ngày, bắt đầu từ ngày 20/2. Các quan chức cấp cao Hàn Quốc đặt rất nhiều kỳ vọng vào cuộc đoàn tụ này, và họ sẽ rất thất vọng nếu nó bị hủy bỏ hay hoãn lại.

Sau đó, đầu tháng Hai, Ủy ban liên Triều thảo luận về Khu công nghiệp Kaesong đã đạt được một thỏa thuận cho phép kết nối Internet trong khu phức hợp công nghiệp này ở Triều Tiên. Đây là lần đầu tiên một đường truyền Internet được phép đặt tại Kaesong sau hơn một thập kỷ. Triển vọng có Internet tại Kaesong sẽ hấp dẫn nhiều doanh nghiệp Hàn Quốc hoạt động ở đó, cũng như những hy vọng rằng Triều Tiên sẽ dần dần mở cửa với thế giới bên ngoài.

Rồi ngày 12/2, Hàn Quốc và Triều Tiên có cuộc đàm phán cấp cao đầu tiên kể từ năm 2007 tại khu phi quân sự Panmunjeom. Tuy nhiên cuộc đàm phán kéo dài một ngày không đạt được tiến triển cụ thể nào bởi những đòi hỏi của hai bên vẫn cách xa nhau: Bình Nhưỡng một mực yêu cầu Hàn Quốc hoãn tập trận với Mỹ tới khi kết thúc cuộc đoàn tụ gia đình ly tán dự kiến diễn ra từ ngày 20-25/2 tới, cho rằng những cuộc tập trận này là sự chuẩn bị cho chiến tranh xâm lược. Tuy nhiên, phía Hàn Quốc đã từ chối và khẳng định hai cuộc diễn tập Hàn-Mỹ “Giải pháp then chốt” (Key Resolve) và “Đại bàng non” (Foal Eagle) dự kiến diễn ra từ ngày 24/2 đến 18/4 là diễn tập thường niên và phía Triều Tiên đã được báo trước về lịch trình.

Tiếp đến, ngày 14/2, hai nước lại bắt đầu một cuộc đàm phán cấp cao ở Panmunjeom. Chính quyền Bình Nhưỡng đã gây ngạc nhiên khi rút bỏ toàn bộ yêu sách đòi Seoul và Washington hoãn cuộc tập trận thường niên, vốn được coi là “điều kiện” để tổ chức các cuộc gặp cho gần 100 gia đình bị li tán sau chiến tranh, dự kiến diễn ra vào các ngày 20 – 25/2.

Triều Tiên che giấu điều gì?

Tờ Diplomat cho rằng thế giới đừng để bị lừa bởi những tuyên bố mềm mỏng của Triều Tiên trong mấy tuần qua chỉ nhằm che giấu một hành động khiêu khích. Tờ báo này viện dẫn rằng kể từ sau khi đình chiến vào năm 1953 đến nay, Triều Tiên vẫn luôn sử dụng một phương thức cũ rích trong cách xử sự với các nước khác, đó là luôn nóng – lạnh bất thường, không ngừng tìm cớ khiêu khích nhắm vào láng giềng Hàn Quốc và các quốc gia mà Bình Nhưỡng xem như kẻ thù là Mỹ. Mục đích của những khiêu khích này là tạo cho Bình Nhưỡng cơ hội mặc cả nhiều hơn với các đối thủ. Với mỗi lần tạo ra những mối lo ngại mới, Triều Tiên đều muốn Hàn Quốc hoặc Mỹ làm điều gì đó mà bản thân Triều Tiên biết họ sẽ không làm. Khi không được đáp ứng yêu cầu, Bình Nhưỡng sẽ lên tiếng khẳng định đang bị đối phương khiêu khích hòng biện minh cho hành động “đáp trả” của mình.

Rõ ràng Triều Tiên biết chắc chắn Mỹ và Hàn Quốc sẽ không hủy bỏ cuộc tập trận này, đó cũng chính là lý do Bình Nhưỡng đã đưa ra yêu cầu. Mỹ và Hàn Quốc có thể sẽ đồng ý từ bỏ một số phần của cuộc tập trận mà Triều Tiên xem là khiêu khích nhất. Thậm chí, họ sẽ làm điều đó một cách lặng lẽ mà không có thông báo chính thức nào.

Trong khi đề xuất đàm phán và đoàn tụ gia đình li tán nhưng mấy tuần qua cũng xuất hiện những dấu hiệu cho thấy Triều Tiên đang chuẩn bị cho một vụ thử tên lửa, có khả năng trở thành vụ thử hạt nhân thứ tư của nước này. Tuần trước viện Mỹ-Triều (USKI) thuộc Đại học Johns Hopkins cho biết Triều Tiên đã đẩy nhanh việc đào đất đá tại Punggye-ri, một địa điểm hẻo lánh vùng đồi núi chuyên phục vụ các vụ nổ thử nghiệm hạt nhân dưới lòng đất.

Theo phân tích đăng ngày 13/2 trên trang web của viện trên, nhiều khả năng Triều Tiên đã bắt đầu đào một đường hầm mới tại bãi thử Punggye-ri hồi tháng 5/2013. Viện Mỹ-Triều ước lượng đến thời điểm này trong năm nay, khối lượng đất đá mà Triều Tiên đào lên tại địa điểm này đã tăng gấp đôi. Tuy nhiên, họ không nhận thấy dấu hiệu về một vụ thử hạt nhân sắp diễn ra. Kết luận trên dựa vào các bức ảnh vệ tinh thương mại, trong đó bức được chụp gần đây nhất là vào hôm 3/2 vừa qua.

Trước đây, Triều Tiên từng tiến hành 3 vụ nổ thử nghiệm hạt nhân tại Punggye-ri, trong đó vụ mới nhất diễn ra hồi tháng 2/2013.

Theo giới quan sát, những hành động nóng – lạnh gần đây của Triều Tiên còn có thể nhằm gây sự chú ý của Trung Quốc. Quan hệ Trung – Triều đã tiếp tục xấu đi trong những tháng gần đây, đặc biệt sau vụ xử tử nhân vật quyền lực thứ 2 của Triều Tiên Jang Song-thaek ảnh hưởng đến quan hệ kinh tế Trung – Triều. Bắc Kinh liên tục kêu gọi tất cả các bên trên bán đảo có biện pháp cải thiện hòa bình và ổn định. Bằng cách đổ lỗi cho Hàn Quốc và Mỹ đã gây ra bất ổn định, Triều Tiên hy vọng Trung Quốc sẽ thân thiện trở lại với mình.

Giới quan sát cho rằng, với việc UNHRC đưa ra báo cáo nhân quyền Triều Tiên và nhận định cần đưa giới lãnh đạo Triều Tiên ra Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) vì hàng loạt tội ác chống lại loài người, gồm tội thủ tiêu, bỏ đói và bắt người dân làm nô lệ sẽ là cái “cớ” để Triều Tiên nổi giận và biện minh cho những hành động “ngang ngược” sắp tới của mình./.

Nguồn Tổ quốc