Quan hệ Trung – Nhật tiếp tục căng thẳng vì ADIZ

Cuộc tranh cãi về chủ quyền biển đảo giữa Trung Quốc và Nhật Bản tiếp tục diễn biến căng thẳng sau khi Trung Quốc đơn phương quyết định thành lập Vùng Xác định phòng không (ADIZ) trên phần lớn biển Hoa Đông vào cuối tuần trước.

Quần đảo tranh chấp trên biển Hoa Đông mà Nhật Bản gọi là Senkaku còn Trung Quốc gọi là Điếu Ngư. (Nguồn: AFP/ TTXVN)

Ngày 23/11, Trung Quốc tuyên bố thiết lập ADIZ ở phần lớn biển Hoa Đông, bao trùm cả quần đảo tranh chấp mà Nhật Bản gọi là Senkaku và Trung Quốc gọi là Điếu Ngư. Trung Quốc quy định tất cả các máy bay qua lại ADIZ phải báo trước kế hoạch bay, hồi đáp “lập tức và với thái độ chừng mực” qua sóng radio khi nhận được các yêu cầu nhận dạng từ nhà chức trách Trung Quốc, giữ liên lạc trong suốt quá trình bay và máy bay phải gắn logo cũng như cờ hiệu rõ ràng. Phía Trung Quốc khuyến cáo sẽ đưa ra các biện pháp quân sự khẩn cấp nếu các máy bay qua khu vực nói trên không thông báo nhận dạng hoặc không tuân thủ yêu cầu của nhà chức trách Trung Quốc.

Tuyên bố này của Trung Quốc không những gây bất ngờ cho nhiều nước trong và ngoài khu vực mà còn đẩy cuộc tranh chấp biển đảo kéo dài nhiều năm qua giữa Tokyo và Bắc Kinh lên một nấc thang mới. Trong khi cả Nhật Bản và Trung Quốc đều có vẻ chưa sẵn sàng thỏa hiệp về các hòn đảo tranh chấp thì việc Trung Quốc tuyên bố thành lập ADIZ đã đẩy hai nước vào một cuộc tranh cãi mới với những diễn biến căng thẳng và không khoan nhượng.

Nhật Bản tuyên bố liên tiếp điều máy bay vào ADIZ sau ngày 23/11

Hãng thông tấn NHK, ngày 28/11 dẫn tin từ Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết, kể từ ngày 23/11, Lực lượng phòng không Nhật Bản (ASDF) đã liên tục thực hiện các chuyến bay vào ADIZ của Trung Quốc mà không “đưa ra thông báo trước”.

Các quan chức ASDF cho biết, ngay sau khi Trung Quốc tuyên bố thiết lập ADIZ, trưa ngày 23/11, lực lượng này đã điều các máy bay chiến đấu của Nhật Bản nhằm “cảnh báo” trước 2 máy bay quân sự của Trung Quốc trên biển Hoa Đông. Tuy nhiên các máy bay của Nhật Bản đã không vấp phải cản trở nào.

Bộ Quốc phòng Nhật Bản cho biết, kể từ khi Trung Quốc thiết lập ADIZ trên biển Hoa Đông hồi cuối tuần trước, ASDF đã liên tục điều máy bay cảnh báo sớm E2C tới vùng không phận thuộc quần đảo đang tranh chấp mà phía Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư còn Nhật Bản gọi là Senkaku. Bộ trên cho biết, phía Nhật Bản sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ cách thức phản ứng của Trung Quốc trong phạm vi ADIZ mà Bắc Kinh thiết lập hồi cuối tuần trước.

Trung Quốc tuyên bố đã cử máy bay tuần tra ADIZ

Trong khi đó, hãng thông tấn Tân Hoa của Trung Quốc cũng vừa cho biết, ngày 28/11, các máy bay thuộc lực lượng không quân của Quân đội giải phóng nhân dân Trung Quốc (PLA) đã tiến thành các cuộc tuần tra thông thường ADIZ do Bắc Kinh đơn phương thiết lập hồi cuối tuần trước trên biển Hoa Đông.

Phát ngôn viên không quân Trung Quốc, đại tá Shen Jinke, cho biết vài chiến đấu cơ và một máy bay cảnh báo sớm đã được triển khai tới ADIZ để tiến hành các hoạt động tuần tra thông thường – vốn được ông miêu tả là “một biện pháp phòng vệ và phù hợp với các thông lệ quốc tế”.

Ông Shen cho hay, không quân Trung Quốc sẽ duy trì cảnh giác cao độ và có thể thực hiện các biện pháp để đối phó cương quyết với tất cả các mối đe dọa trên không.

Động thái trên được Trung Quốc đưa ra trong bối cảnh, ngày 28/11, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương đã bác bỏ yêu cầu của phía Nhật Bản về việc Bắc Kinh cần rút lại quyết định thành lập ADIZ trên phần lớn biển Hoa Đông, bao gồm cả quần đảo đang tranh chấp Điếu Ngư/Senkaku. Ông Tần Cương khẳng định, phía Trung Quốc không có kế hoạch rút lui hay đưa ra bất cứ thay đổi gì đối với ADIZ và Bắc Kinh đã nhiều lần thể hiện rõ lập trường về vấn đề này với Nhật Bản.

Bên cạnh đó, phát ngôn viên trên cũng cho rằng hiện Trung Quốc và Nhật Bản vẫn có thể tiến hành đối thoại để giải quyết những bất đồng, song với điều kiện Tokyo trước tiên cần thể hiện rõ sự “chân thành” và “tạo điều kiện phù hợp” cho các vòng đối thoại./.

Nguồn dangcongsan.vn