Tết Nguyên đán của người Việt

Sắm Tết

Để phục vụ thú chơi ngày Tết của người Việt, tại nhiều địa phương lại xuất hiện các chợ phiên mỗi năm chỉ họp một lần như: chợ hoa đào, chợ hoa mai, chợ quất, chợ chữ, chợ đồ cổ… Ngày nay khá nhiều gia đình ngày Tết dùng đồ ngoại như: rượu ngoại, cá cảnh, hoa ngoại… nhưng vẫn không thể thiếu vắng những cành hoa đào, hoa mai, quất cảnh chơi trong nhà –  một nét đẹp truyền thống lâu đời trong văn hóa Tết của người Việt.

Trong thú sắm Tết không thể không nhắc đến thú chơi chữ, xa xưa người Việt đã có tục xin chữ đầu năm với mong muốn cho con cái, bản thân thành công trong “sự học”, hay nhìn chữ để tu tâm sửa tính, rèn nết ăn nết ở. 

Những ngày cuối năm, Hà Nội chìm trong giá lạnh của những cơn gió Đông cũng là thời điểm phố
phường bừng lên sắc màu Tết Nguyên đán. 

Từ xa xưa, đất Kinh kỳ là nơi tập trung tinh hoa và tài năng, nên người Hà Nội có tiếng là khéo léo
và tinh tế khi mua sắm hay chơi Tết. 

Người dân Hà Thành chọn mua hoa thủy tiên chơi Tết, loài hoa này đặc biệt hơn các loại hoa khác
vì có thể chơi được 5 thứ: hoa, mùi thơm, lá, củ và rễ. 

Ăn Tết

Ẩm thực ngày Tết luôn là một nét văn hoá mang đậm dấu ấn Việt, trên mỗi vùng miền đất nước đều có những đặc sản, những món ăn truyền thống mang phong vị riêng của mình. Mâm cơm Tết người miền Bắc có các món truyền thống như: bánh chưng xanh, thịt gà, dưa hành muối, nem rán, giò lụa, canh măng nấu với bóng bì hoặc chân giò lợn, miến…

Còn người miền Nam thường có bánh tét, củ kiệu muối, thịt kho nước dừa, canh khổ qua nấu tôm. Tết ở miền Trung có món bò nấu thưng, thịt nạc rim và món giò heo, giò heo ướp nghệ tươi giã nát, nấu liu riu mềm, thêm đậu phộng bóc vỏ ăn với xôi trắng. Đặc biệt, mâm cỗ Huế không thể thiếu món tôm chua thịt phay, nem bò lụi, chả tôm, gỏi vả. 

Nhiều gia đình Việt có thói quen tự làm các món ăn ngày Tết, đi chợ chọn những bó lá dong tươi xanh,
những hạt gạo nếp, hạt đỗ căng tròn về để gói bánh chưng, bánh tét ăn dịp Tết…

Hình ảnh cả nhà quây quần gói bánh, rồi lại vui quanh bếp lửa nấu nồi bánh Chưng mãi mãi là
hình ảnh thân thương, in đậm trong tâm trí mỗi người dân đất Việt, nhất là với những người sống
xa nhà, xa quê hương và người Việt Nam sinh sống làm ăn ở nước ngoài.

Bánh chưng, xôi, mâm ngũ quả… các món ăn đặc trưng của người Việt ngày Tết.

Mâm cỗ Tết của người dân xứ Huế.

Lễ Tết

Từ xa xưa Tết Việt là dịp đoàn tụ gia đình, sum vầy con cháu, đón chào năm mới, còn là dịp thể hiện những phong tục tập quán ngày xuân. Lễ Tết là hoạt động tín ngưỡng có truyền thống lâu đời, phản ánh tinh thần đạo hiếu, coi trọng lễ nghĩa, đạo lý uống nước nhớ nguồn, thành kính với tổ tiên, thần linh của người Việt. Các lễ nghi tùy theo từng thời kỳ, địa phương có khác nhau đôi chút, nhưng các phong tục, lễ nghi chính thì không mấy thay đổi như: cúng ông Công ông Táo, cúng tất niên, cúng giao thừa, tục hái lộc đầu xuân, tục xông đất, lì xì (mừng tuổi),…

Bài trí bàn thờ gia tiên ngày Tết của người Việt.

Vào 23 tháng Chạp hàng năm, người Việt có tục cúng ông Công ông Táo – Nghi lễ tiễn vị thần cai quản chuyện bếp núc của mỗi nhà về Trời, với quan niệm Táo Quân sẽ lên trời và thưa với Ngọc Hoàng những sự kiện xảy ra trong năm qua ở dưới trần gian và trong mỗi gia đình.

Mâm cơm “tất niên” – Bữa cơm ngày cuối năm là thời điểm hết sức đầm ấm, gắn kết mọi  người ôn chuyện năm cũ, bàn chuyện năm mới,  một nét đẹp trong văn hóa dân tộc góp phầngiáo dục chữ hiếu, nguồn cội cho con cháu. Bởi vậy sâu thẳm trong tiềm thức người Việt dù ở nơi nào,  xứ nào thì mâm cơm ngày Tết luôn mang ý nghĩa thiêng liêng với mỗi gia đình Việt.

Tục mừng tuổi ngày Tết của người Việt.

Chơi Tết

Tết Nguyên đán tuy chỉ diễn ra trong ba ngày đầu của tháng Giêng, nhưng trước và sau hàng chục ngày đã diễn ra các hoạt động liên quan đến Tết. Nổi bật trong chơi Tết là thú trảy hội, du xuân. Trong thời khắc chuyển mình của năm mới, vạn vật tốt tươi đất trời giao hòa trong lộc non và nắng ấm, người Việt thường đi lễ chùa hay du xuân. Nhiều người chọn những ngôi chùa ở xa, nổi tiếng linh thiêng để du xuân kết hợp vãn cảnh chùa, tìm đến sự thanh tao, rũ bỏ phiền muộn năm cũ, hy vọng vào những điều tốt đẹp trong năm mới.

Tháng Giêng cũng là mùa diễn ra các lễ hội trên khắp cả nước. Ở Việt Nam hàng năm có khoảng 8000 lễ hội chủ yếu vào mùa Xuân, trong 3 tháng đầu năm. Các lễ hội truyền thống luôn hướng tới sự tôn kính, tưởng nhớ những đấng thiêng liêng như Thần, Phật, hay các bậc tiền nhân đã có công dựng nước, mở làng. Hoạt động lễ hội là một bảo tàng sống về văn hoá dân tộc, một cách thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, lưu truyền những giá trị văn hóa, lịch sử ngàn năm của người Việt. 

Lễ rước nước từ đền xuống lăng Kinh Dương Vương, ngày 18 tháng Giêng tại xã Đại Đồng Thành, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Lễ hội thể hiện sự trân trọng, biết ơn đối với Thủy tổ nước Việt.

Lễ rước sắc hai thôn Đình Cả và Lộ Bao, ngày 13 tháng Giêng, hàng năm. Một nghi thức lâu đời trong hội Lim, khởi nguồn từ việc kết chạ giữa hai làng quan họ xứ Kinh Bắc.

Hội rước pháo Đồng Kỵ (Từ Sơn – Bắc Ninh) diễn ra ngày mùng 4 tết.

Sới vật hội Lim.

Hội vật cầu làng Thúy Lĩnh vào ngày mùng 6 Tết, tại Hoàng Mai, Hà Nội.

Múa rồng hội Chùa Thày.

Nhảy sạp điệu múa dân gian đặc sắc của đồng bào Thái vùng cao Tây Bắc, đây là dịp để dân làng, du khách tụ hội, vui chơi, các chàng trai, cô gái tìm hiểu nhau, giao duyên tạo nên không khí vui tươi, náo nức, phấn khởi trong các lễ hội đầu Xuân.

Nguồn ĐCSVN