(THTG) Tỉnh Tiền Giang là một trong những tỉnh, thành có lợi thế rất lớn để phát triển kinh tế biển. Thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 8 (khóa XII), Tiền Giang đang đề ra những mục tiêu và giải pháp cụ thể nhằm phát triển bền vững kinh tế biển đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Đài Phát thanh và Truyền hình Tiền Giang xin giới thiệu đến bạn đọc loạt bài “Tiền Giang khai thác hiệu quả tiềm năng và lợi thế của kinh tế biển” của tác giả Hữu Chí, trân trọng mời quý bạn đọc đón theo dõi:

Bài 1: HIỆN ĐẠI HÓA KHAI THÁC HẢI SẢN THEO HƯỚNG KHAI THÁC BỀN VỮNG

Là địa phương có gần 32 km bờ biển, Tiền Giang có điều kiện thuận lợi, thế mạnh để phát triển kinh tế biển, trong đó nghề đánh bắt hải sản được xem là mũi nhọn. Trong những năm gần đây, để hỗ trợ cho ngư dân bám biển đánh bắt hải sản ngoài khơi xa, góp phần khẳng định chủ quyền biển, đảo Tổ quốc, Nhà nước đã có nhiều chính sách hỗ trợ ngư dân để hiện đại hóa phương tiện đánh bắt, có điều kiện khai thác ở những ngư trường xa hơn.

* Vững vàng bám ngư trường

Theo thống kê của Chi cục Thủy sản tỉnh Tiền Giang, toàn tỉnh hiện có đội tàu đánh bắt hải sản 1.274 1.274 tàu khơi xa với tổng công suất 404.614 kW với 9.135 thuyền viên hoạt động trực tiếp trên tàu. Trong tổng số tàu cá nói trên, có 60% tàu có công suất lớn đủ sức vươn ra khai thác các ngư trường xa như Côn Đảo, Trường Sa, DK1… Riêng đội tàu lưới kéo, đóng đáy, câu tay… hoạt động chủ yếu ở ngư trường khu vực Ba Động, Vũng Tàu và Nam Côn Sơn. Sản lượng khai thác thủy sản trong quý 1 năm 2024 đạt 54.885 tấn, giá các sản phẩm khai thác ổn định nên hầu hết các đội tàu đi khai thác đều có lãi.

Huyện Gò Công Đông nằm ven biển Gò Công có nghề biển truyền thống từ lâu đời, phát triển mạnh với tổng cộng 704 phương tiện, trong đó 2/3 phương tiện có công suất lớn, đánh bắt khơi xa sản lượng khai thác trong quý I năm 2024 đạt 10.741 tấn, lũy kế là 10.7441 tấn. Bà Lê Hồng Tâm, Phó Chủ tịch UBND huyện  cho biết: Hướng đến khai thác hải sản bền vững, UBND huyện chỉ đạo Ủy ban nhân dân các địa phương của huyện như thị trấn Vàm Láng, xã Kiểng Phước… quan tâm, phối hợp các ngành chức năng liên quan hỗ trợ ngư dân hiện đại hóa phương tiện đánh bắt, đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, vận động các chủ tàu cá cùng ngư dân nâng cao ý thức chấp quy định về khai thác hải sản trên biển, qua đó hạn chế tối đa các trường hợp vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).

Tàu cá ở Vàm Láng trữ nước đá chuẩn bị cho đánh bắt xa bờ.

Tàu cá Tiền Giang ra khơi đánh bắt hải sản.

Ở xóm Lăng (xã Tân Phước, huyện Gò Công Đông), có hai đội tàu đánh bắt xa khơi (20 chiếc) gồm ngư trường thềm lục địa phía Nam, Trường Sa… Anh Nguyễn Văn Tuấn, thuyền trưởng tàu TG2995TS vừa trở về sau chuyến đánh bắt ở thềm lục địa phía Nam và khu vực các nhà dàn (Tư Chính, Phúc Nguyên, Phúc Tần, Quế Đường…) phấn khởi: Chuyến này, tàu của tôi đánh bắt được 12 tấn cá thu ngừ, ngừ bò, cá chuối…bán được với giá trung bình 50.000 đồng/kg, sau khi trừ chi phí của chuyến đi (gần 200 triệu đồng), mỗi thuyền viên được chia từ 15-20 triệu đồng. Còn tàu của anh Nguyễn Văn Định (ấp 4, xã Tân Phước, huyện Gò Công Đông), chủ tàu TG 93639TS có công suất 200 mã lực, trong chuyến đánh bắt lần trước nhờ trúng đậm nên mỗi thuyền viên được chia nhau khoảng 20 triệu đồng (sau chuyến đi đánh bắt ở Trường Sa gần 2 tháng). Các tàu khác trong đoàn tàu ở ấp Lăng (xã Tân Phước) đánh bắt xa khơi đều trúng đậm như vậy…

Ngư phủ Trần Văn Tăng (40 tuổi, xóm Lăng, xã Tân Phước) thuyền viên tàu TG1520TS, cho biết: Từ bến đậu ở ấp Lăng chạy đến chỗ đánh bắt cá ở các hòn đảo thuộc khu vực Trường Sa khoảng 4 ngày, 4 đêm (còn tùy sóng gió), thời gian làm việc khoảng 45 ngày. Công việc đánh bắt không cố định, mỗi ngày mỗi người đều phải làm việc xoay vòng để không ngư phủ nào phải làm một việc nặng, ban đêm từ 19 giờ chia nhau trực tàu buôn và tàu lạ đến 4 giờ sáng, trong thời gian trực thì tự do câu cá và các loại cá câu được không phải chia với chủ; khi về đến bờ sau khi bán sản phẩm trừ chí phí rồi mới chia với chủ, mỗi ngư phủ ít nhất cũng chia được 20 triệu đồng.

Nhằm nâng cao thời gian bám biển để khai thác của các đoàn tàu đánh bắt ở ngư trường xa, Chi cục thủy sản tỉnh Tiền Giang đã vận động, hướng dẫn xây dựng các tổ hợp tác khai thác và đoàn kết sản xuất trên biển. Đến nay, toàn tỉnh có 11 tổ hợp tác khai thác thủy sản và 51 tổ đoàn kết sản xuất trên biển với 267 phương tiện. Mô hình các tổ đội này đã giúp nâng cao hiệu quả khai thác của đội tàu tăng thời gian bám biển, sản phẩm gởi vào bờ bán giá cao, thường xuyên hỗ trợ nhau khi gặp nạn trên biển cũng như trong công tác phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn… Cụ thể như các tàu đánh bắt xa khơi ở biển Đông của ấp Lăng (xã Tân Phước) đều hoạt động theo mô hình tổ khai thác vì các chủ tàu đều có họ hàng với nhau và hành nghề đánh bắt truyền thống lưới rê quàng lưu truyền đã 4 đời. Các tàu đều được trang bị máy thông tin tầm xa (ICOM) để liên lạc thường xuyên với nhau và liên lạc với đất liền, góp phần hạn chế thấp nhất những rủi ro… Cả đoàn tàu chia thành nhiều tổ đánh bắt, trong đó có vài chiếc luân phiên vận chuyển nhiên liệu, nước đá và thực phẩm ra; đồng thời thu gom cá từ các tàu khác trở về đất liền để bán cho thương lái. Việc hình thành các tổ, đội đánh bắt đã giúp ngư dân có điều kiện vươn khơi xa dài ngày cũng như giúp các chủ phương tiện đối phó với giá xăng dầu vật tư tăng cao, giảm bớt chi phí.

*Tạo mọi điều kiện để nghề khai thác hải sản phát triển bền vững?

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn tỉnh Tiền Giang Trần Thị Bé Bảy trao đổi: Hoạt động khai thác thủy sản thủy sản những năm qua đã được tỉnh Tiền Giang quan tâm đầu tư phát triển, trên cơ sở các nguồn lực sẵn có vàsự vận dụng kịp thời, linh hoạt các chủ trương, chính sách của Trung ương, nhất là chính sách khuyến khích tham gia khai thác vùng biển DK1, Trường Sa. Tỉnh đã hỗ trợ nhân dân cải hoán, đóng mới tàu cá có công suất trên 90CV để tham giakhai thác xa bờ; thực hiện nâng cấp cảng cá, bến cá, khu neo đậu tránh trú bão để đáp ứng tốt công tác dịch vụ hậu cần nghề cá; vận động thành lập các tổ đội hợp tác, tổ đoàn kết sản xuất trên biển để hỗ trợ khi khai thác trên biển.

Chi cục Thủy sản tỉnh Tiền Giang đã và đang triển khai các hoạt động nhằm thực hiện chính sách khuyến khích hỗ trợ khai thác, nuôi trồng hải sản và dịch vụ khai thác hải sản trên các vùng biển xa theo Quyết định 48/2010/QĐ-TTg ngày 13/7/2010 của Thủ tướng Chính phủ ban hành một số chính sách khuyến khích khai thác, nuôi trồng hải sản và dịch vụ khai thác hải sản ở các vùng biển xa bờ. Bên cạnh đó, thực hiện Quyết định 459/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đến nay Ủy ban nhân dân tỉnh Tiền Giang đã phê duyệt cấp 179 máy thu trực canh (loại máy chuyên dụng để tiếp nhận thông tin thời tiết trên biển) cho ngư dân đánh bắt xa bờ, giúp ngư dân có điều kiện theo dõi, nắm bắt thông tin chính xác về thời tiết để chủ động trong phòng tránh và tìm nơi tránh trú bão an toàn khi gặp bất lợi về thời tiết lúc đang hoạt động khai thác thủy sản. Ngoài ra, Trung tâm Khuyến nông-Khuyến ngư tỉnh cũng đã tổ chức tập huấn hướng dẫn sử dụng máy dò ngang (sonar) JMC-CSL 1000 cho tàu đánh bắt xa bờ. Thiết bị này trị giá 280 triệu đồng, trong đó chủ tàu được Nhà nước hỗ trợ 50% (140 triệu đồng).

Theo lãnh đạo Ủy ban nhân dân Tiền Giang, xác định kinh tế biển có vai trò quan trọng trong việc phát triển kinh tế – xã hội tỉnh nhà và góp phần bảo vệ chủ quyền quốc gia và an ninh quốc phòng trên các vùng biển đảo của Tổ quốc, thời gian tới địa phương tiếp tục vận dụng có hiệu quả các cơ chế, chính sách của Trung ương hỗ trợ phát triển thủy sản ở địa phương, đặc biệt là chính sách khuyến khích phát triển thủy sản theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ và tranh thủ mọi nguồn lực tập trung đầu tư phát triển lĩnh vực khai thác và thủy sản theo hướng giảm dần sản lượng khai thác ven bờ, tiếp tục hỗ trợ cải hoán, đóng mới tàu có công suất trên 90CV. Phát triển đội tàu khai xa bờ tham gia khai thác ở các vùng biển xa, gắn khai thác thủy sản với bảo vệ chủ quyền quốc gia và an ninh quốc phòng trên các vùng biển đảo của Tổ quốc. Hiện đại hóa trang thiết bị, máy móc ngư cụ, áp dụng kỹ thuật, công nghệ mới khoa học công nghệ trong khai thác và bảo quản sản phẩm sau thu hoạch nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch.

Tỉnh sẽ ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng, dịch vụ hậu cần nghề cá như khôi phục, đầu tư phát triển các cơ sở đóng mới, sửa, bảo dưỡng tàu cá. Đầu tư nâng cấp cảng cá Mỹ Tho, cảng cá Vàm Láng kết hợp khu neo đậu tránh trú bão, các bến cá đảm bảo đầy đủ các dịch vụ phục vụ cho khai thác và bảo quản sản phẩm thủy sản khai thác như các cơ sở sản xuất nước đá, kho lạnh,… để có khả năng thu hút tàu cá của nhiều địa phương. Tăng cường công tác tập huấn, tuyên truyền cho ngư dân về ghi chép nhật ký khai thác và kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm trong khai thác, sơ chế, bảo quản nguyên liệu thủy sản,… đảm bảo yêu cầu về việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm khai thác và chất lượng nguồn nguyên liệu cho các nhà máy chế biến.

Bài và ảnh: Hữu Chí

• Mời bạn đọc đón đọc Bài 2: TẬN DỤNG VÀ ĐẨY MẠNH TIỀM NĂNG NUÔI TRỒNG HẢI SẢN