Độc đáo lễ hội đua ghe Ngo của đồng bào Khmer

Câu hát xa xa vọng lại: “Hây dơ dơ, hây dơ môn; ăn cơm độn khoai, đi coi đua ghe…” không chỉ như là tiếng gọi linh thiêng mùa lễ hội đua ghe Ngo truyền thống của đồng bào Khmer, mà còn là lời mời gọi như muốn níu chân du khách, nán lại vùng đất Sóc Trăng, xem đua ghe Ngo hào hứng, đầy kịch tính. Lễ hội độc đáo này thường diễn ra vào ngày rằm tháng 10 Âm lịch hằng năm.


Hai đội đua quyết liệt tranh tài.

Từ xa xưa, cộng đồng dân cư sống vùng sông nước tạo ra chiếc ghe độc mộc để làm phương tiện đi lại; ghe còn trở thành vật linh thiêng dùng để đưa nước từ ruộng đồng ra biển cả, đánh dấu kết thúc một năm đồng áng. Dần dà, ghe độc mộc được cư dân đóng dài ra để chở được nhiều người, phục vụ cho cuộc mưu sinh, chống chọi với thiên nhiên và đủ sức đánh đuổi những đàn thú dữ. Sau này, ghe Ngo được nối thêm đầu, đuôi cong vênh. Hội đua ghe Ngo ở Sóc Trăng lần đầu được đồng bào Khmer tổ chức tại vàm Dù Tho, thuộc địa bàn huyện Mỹ Xuyên. Nơi này thuận lợi để đội ghe Ngo của các tỉnh lân cận tập trung về đây tham gia thi đấu. Sau nhiều lần thay đổi địa điểm tổ chức đua, cuối cùng, hằng năm, đồng bào Khmer mở hội đua ghe Ngo tại dòng sông Trăng giữa lòng thành phố Sóc Trăng, thu hút hàng chục đội đua ghe trong và ngoài tỉnh tham gia.

Đến mùa lễ hội, già trẻ, gái trai khắp các phum, sóc tạm gác lại chuyện nhà cửa, đồng áng, háo hức rủ nhau đi xem đua ghe Ngo. Dưới sông, tàu ghe dập dìu; trên bờ, xe cộ chật như nêm; hai bên dòng sông Trăng đông nghịt người đứng ngồi chen chúc nhau, chật cả khúc sông, nhiều lúc tràn xuống tận mép nước. Khi từng cặp ghe đua xuất phát, tiếng vỗ tay reo hò cổ vũ, tiếng trống, tiếng cồng, tiếng còi thúc giục, vang cả góc trời. Hàng trăm tay bơi lực lưỡng cúi rạp người, rồi bật mạnh dậy liên hồi theo tiếng còi nhịp nhàng, dồn dập. Những bắp tay bóng loáng căng vồng lên, vung mạnh mái dầm, đẩy ghe phóng nhanh, tranh nhau từng lóng nước.

Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Sóc Trăng Lý Bình Cang cho biết, phong trào đua ghe Ngo ở Sóc Trăng ngày càng phát triển mạnh mẽ, quy mô. Năm 2013, hội đua ghe Ngo của đồng bào Khmer được nâng lên thành “Festival đua ghe Ngo”. Đây là hoạt động văn hóa – thể thao vừa mang tính cộng đồng rộng lớn, vừa thể hiện tinh thần đoàn kết, thủy chung của ba dân tộc anh em Kinh – Khmer – Hoa.

Nguồn báo Nhân Dân Online