WHO cảnh báo tái phát dịch sởi trên toàn cầu

Tổ chức Y tế thế giới cảnh báo, sởi, một căn bệnh tưởng chừng đã được thanh toán hoàn toàn, lại đang quay trở lại và vẫn là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ em cho dù đã có vắc-xin phòng chống.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, chỉ tính riêng 3 tháng đầu năm nay đã ghi nhận gần 56.000 trường hợp mắc sởi tại 75 quốc gia trên thế giới. Các nước có số mắc cao trong năm 2014 là Philippines với hơn 17.600 ca mắc và 69 ca tử vong; Trung Quốc với 26.000 ca mắc. Trung bình mỗi giờ trôi qua, có 14 trẻ tử vong do sởi trên toàn cầu.

Từ năm 2013 đến tháng 4-2014, đã có 172 quốc gia thông báo về dịch sởi và cả thế giới đang nỗ lực chung tay phòng chống dịch bệnh. 11% các quốc gia còn lại chưa công bố các số liệu chính thức do chưa thể kiểm soát tình hình hoặc thống kê chưa đầy đủ, chủ yếu là các nước ở châu Phi.

Năm 2013, dịch sởi đã xảy ra ở 188 quốc gia với gần 175.000 trường hợp mắc. 95% các trường hợp tử vong do sởi xảy ra ở các nước đang phát triển, kém phát triển. Tỷ lệ này ở các nước phát triển chưa đến 0,1%.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, khu vực đáng quan tâm nhất hiện nay là các nước khu vực Tây Thái Bình Dương, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, các nước Đông Á và các đảo ở Thái Bình Dương.

 1
Ảnh minh họa.

Dịch sởi ở Philippines không chỉ xuất hiện ở trong nước mà nó còn lan truyền ra nhiều nước khác qua khách du lịch. Các cơ quan y tế của Australia, Canada, Nhật Bản, New Zealand, Anh, Mỹ đã xác nhận có các trường hợp là khách du lịch trở về từ Philippines mang theo virus sởi. Bộ Y tế Singapore cũng vừa thông báo, đã có 72 ca nhiễm sởi ở nước này, trong đó, có đến 23 người từng tới Philippines vào những ngày đầu năm nay. Để đối phó với dịch sởi đang hoành hành, Bộ Y tế Philippines và WHO đang triển khai các hoạt động khống chế dịch bùng phát. Bộ Y tế Philippines đã phải huy động một lượng lớn nhân viên y tế để tiến hành chiến dịch tiêm phòng sởi quy mô lớn tại những nơi có dịch nhằm ngăn chặn virus lây lan. Vắc-xin phòng bệnh sởi được tiêm miễn phí tại tất cả các trung tâm y tế trên toàn quốc ở quốc gia này.

Tại châu Phi, diễn biến sởi vẫn tiếp tục tăng cao và khó lường. Riêng 4 tháng đầu năm 2014, số trường hợp công bố nhiễm sởi là 12.125 ca; trong khi các ổ dịch vẫn đang tiếp tục bùng phát tại các vùng như Namibia, Mozambique, Nam Phi, Zambia, Zimbabwe, Ethiopia và Kenya.

Tại nhiều nước phát triển, dịch sởi cũng bùng phát trở lại. Tại Mỹ, hiện đã có 129 ca bệnh. Dù đã công bố thanh toán dịch sởi từ năm 2000, nhưng năm 2013 Mỹ lại hứng chịu sự càn quét của loại virus này. Năm 2013, sởi đồng loạt khởi phát tại Columbia, NewYork, Bronx với 174 trường hợp nhiễm bệnh, gấp 3 lần mức trung bình (60 ca/năm) trong vòng 10 năm.

Các nước châu Âu cũng đang phải đối mặt với bệnh sởi. Tại Đức, có ít nhất 1.772 trường hợp mắc sởi, tăng gấp 10 lần so với số ca bệnh được phát hiện vào năm 2013. Hà Lan có trên 2.499 ca bệnh sởi. Italy đã công bố ít nhất 2.216 ca nhiễm bệnh, trong đó riêng ở Milan là 350 ca. Ukraine có 12.746 trường hợp. Nhiều quốc gia khác như Australia, New Zealand, Ireland, Ba Lan, Pháp, Tây Ban Nha… có xu hướng tiếp tục tăng ca nhiễm bệnh.

Tổ chức Y tế thế giới khẳng định, hiện chưa có sự thay đổi về kiểu gen của virus sởi trên thế giới. Một trong những nguyên nhân khiến dịch sởi bùng phát, thậm chí ở cả những quốc gia đã xóa sổ hoàn toàn căn bệnh này là do các bệnh nhân mắc sởi đã không được tiêm chủng đầy đủ, trong khi tiêm chủng- vẫn là biện pháp phòng bệnh sởi hiệu quả nhất hiện nay. Do đó, WHO đang nỗ lực phối hợp cùng các nước thực hiện việc mở rộng tiêm chủng miễn phí trên diện rộng.

Trong lúc dịch sởi xuất hiện trở lại tại nhiều quốc gia, các nhà khoa học Mỹ cho biết đã đạt bước đột phá trong việc chế tạo một loại thuốc uống có thể chống lại bệnh sởi. Qua thử nghiệm trên loài chồn sương, loại thuốc có tên gọi ERDRP-0519 có thể ngăn chặn được virus sởi sao chép. Nếu được điều chế thành công, loại thuốc này nên được uống trước khi xuất hiện các triệu chứng, khi virus sởi đang trong quá trình sao chép.

Ngoài ra, tại các nước phát triển, hệ thống y tế gần như là miễn phí và các bậc phụ huynh rất chú trọng đến việc tiêm vắc-xin phòng các bệnh truyền nhiễm cho con cái mình.

Bên cạnh đó, tại một số nước như Singapore, chính phủ còn “đấu tranh” với các bệnh truyền nhiễm bằng luật pháp. Tại các nước này, cha mẹ và người bảo hộ bị buộc phải tiêm vắc-xin phòng sởi cho trẻ trong khoảng thời gian trẻ từ 1 đến 2 tuổi. Những người không thực hiện quy định lần đầu tiên sẽ bị phạt 500 USD và mức phạt sẽ tăng lên thành 1.000 USD ở lần vi phạm thứ 2 trở đi.

Nguồn QĐND