Khám phá Ba Bể – Hồ trên núi

Chiếc thuyền độc mộc bé nhỏ mà vững chãi chầm chậm rẽ sóng nước tiến vào vùng hồ bao la, nước xanh ngăn ngắt, in bóng mây trời đá núi, để “tới giữa mông lung, giữa diệu kỳ” (ý thơ Hoàng Trung Thông).

Ðến hồ Ba Bể (Bắc Cạn), khách du lịch được đắm mình giữa trời nước mênh mông, khám phá bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc. 

  Ảnh: ÐĂNG NGUYỄN 

Hồ Ba Bể thuộc xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Cạn, cách Hà Nội chừng 230 km đường bộ. Xứng danh “viên ngọc xanh của núi rừng Ðông Bắc”, hồ Ba Bể xinh đẹp ở mọi thời khắc trong ngày, mọi mùa trong năm. Nếu như vào sáng sớm hoặc chiều muộn, khi màn sương bao phủ mờ ảo khiến cho hồ mang vẻ đẹp huyền bí pha chút tĩnh mịch, thì cũng quang cảnh ấy dưới ánh mặt trời rực rỡ lại là bức tranh sơn thủy hữu tình với mặt nước mênh mông soi bóng cây, bóng núi. Không khí mát mẻ, trong lành, vẻ đẹp nơi đây đã khiến bao du khách say lòng, quyến rũ họ, đi rồi mà chẳng dằn lòng được phải quay trở lại để chiêm ngưỡng thêm. Theo các nhà khoa học, hồ Ba Bể được hình thành hơn 200 triệu năm trước bởi những vận động địa chất đã mang khối nước khổng lồ lên lưng chừng những dãy núi đá vôi. Thêm vào đó, một lớp đất sét dày dưới đáy đã tạo nên một lớp chắn bền vững giữ nước hồ luôn đầy ăm ắp. Còn theo truyền thuyết, hồ được tạo thành từ một bài học nhân quả, thể hiện triết lý nhân sinh sâu sắc của con người. Gọi là Ba Bể – Slam Pé (tiếng Tày địa phương), nghĩa là ba hồ, vì đây là nơi tụ lưu của ba dòng Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng. Ngoài lòng hồ xanh thăm thẳm rộng lớn, thiên nhiên còn kiến tạo nên vô số những nhánh sông ngầm, những dòng thác cuộn trào, những hòn đảo đá sừng sững… khiến bức tranh Ba Bể càng thêm kỳ thú.

Một ngày cuối hạ, đầu thu, trời Ba Bể trong và cao, điểm xuyết vài áng mây trắng lững lờ. Nước Ba Bể xanh biếc, mầu xanh ngọc ngà sóng sánh và tuyệt không chút vẩn đục. Rừng Ba Bể cũng xanh, bởi tầng tầng lớp lớp thực vật phong phú, tốt tươi. Tận mắt chứng kiến những cây cổ thụ hàng trăm năm tuổi, những đàn bướm khổng lồ, những chú chim rừng mầu xanh biếc, mầu hồng đào… mà ngỡ như đang ở chốn bồng lai tiên cảnh, cách biệt phàm trần. Trên những vách đá dựng đứng, vài nhánh cây đua ra như những bàn tay mời gọi, dây leo mọc thành chùm dày xanh um. Thỉnh thoảng, trong đám lá xanh rậm rì ấy, thấp thoáng bóng vài chú khỉ thoăn thoắt chuyền cành.

Ngoài cảm giác thênh thang giữa một vùng trời, nước, du khách còn được trải nghiệm cảm giác tranh tối tranh sáng trong Ðộng Puông, cao hơn 30 m, có sông ngầm chảy qua. Tận mắt thấy những hang động ngoằn ngoèo sâu hun hút, những thạch nhũ muôn hình vạn trạng, đẹp lung linh và bí ẩn, mới càng thấm thía câu tục ngữ “nước chảy đá mòn”. Rồi đến Ao Tiên, một “hồ ở trong hồ”, với làn nước phẳng lặng, thơ mộng, đến nỗi đã thành câu chuyện truyền qua bao đời, rằng đến các nàng tiên trên trời cũng bị cuốn hút, hạ phàm xuống tắm. Và sẽ bắt gặp thác Ðầu Ðẳng hùng vĩ, là nơi dòng sông Năng bị hàng trăm tảng đá lớn chặn lại, chia tách thành nhiều dòng nhỏ, đổ xuống từ độ cao hàng chục mét, bọt tung trắng xóa.

Ðến với Ba Bể, ngoài những thắng cảnh còn nguyên nét hoang sơ, ta còn được đắm mình trong bản sắc văn hóa truyền thống của những bản làng người Tày, tộc người đông nhất vùng Việt Bắc. Nép mình bên những triền núi lãng đãng sương mờ, bên mặt hồ bình yên, là những nếp nhà truyền thống, là nơi lưu trữ kho tàng văn hóa dân tộc phong phú, là những bóng áo chàm xanh bao đời cần mẫn mưu sinh trên con thuyền độc mộc.

Nằm trong danh sách 16 hồ nước tự nhiên đẹp nhất thế giới, Ba Bể thích hợp cho một kỳ nghỉ gần gũi với thiên nhiên. Với những người yêu thích du lịch mạo hiểm, khám phá, thì hệ thống hang động, thác, rừng nguyên sinh nơi đây thật là môi trường lý tưởng.