Quan hệ EU-Cuba sang trang mới

Liên minh châu Âu (EU) đã đặt mối quan hệ với Cuba vào một phương hướng mới khi quyết định khởi động cuộc đàm phán chính trị với Havana nhằm đạt được “Thỏa thuận Hợp tác và Đối thoại Chính trị”.

Quyết định trên được đưa ra tại Hội nghị các Ngoại trưởng 28 nước thành viên EU hôm 10/2/2014. Phát biểu sau hội nghị, Đại diện cấp cao phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại của EU, bà Catherine Ashton bày tỏ hy vọng Cuba sẽ chấp nhận đề xuất này và hai bên có thể nỗ lực hướng tới một mối quan hệ bền chặt hơn.

Quyết định về vấn đề này dựa trên đề xuất của cuộc họp nhóm chuyên gia EU hôm 16/1 nhằm chuẩn bị tiến tới bình thường hóa quan hệ với Cuba.

Trước đó, vào tháng 11/2012, Ngoại trưởng các nước thành viên EU đã nhất trí thành lập Nhóm chuyên viên làm nhiệm vụ đánh giá khả năng đàm phán để tiến tới một hiệp định chính trị mới trong quan hệ với Cuba.

Trong năm 2013, Phó Tổng Giám đốc phụ trách phát triển của Uỷ ban châu Âu (EC) Christian Leffler có chuyến thăm Cuba 3 ngày nhằm xem xét khả năng phát triển quan hệ với nước này. Trước đó, bà Catherine Ashton đã ủy quyền cho ông Christian Leffler mang tới Havana một thông điệp về khả năng cải thiện quan hệ giữa 2 bên trong thời gian tới.

Đây được xem như “luồng gió mới” trong mối quan hệ giữa châu Âu và Cuba.

Có thể xem đây là những bước đi đầu tiên trong việc xoá bỏ những mối bất đồng giữa Cuba và những quốc gia bên kia bờ Đại Tây Dương, tạo nên sự kết nối của tương lai.

“Cuba đã có những thay đổi quan trọng và đây là thời điểm để EU cải thiện quan hệ với nước này”, đó là tuyên bố của Ngoại trưởng Hà Lan Frans Timmermans đưa ra ngày 6/1 trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Cuba.

Ngoại trưởng Timmermans khẳng định, là một quốc gia thành viên của EU, Hà Lan rất quan tâm đến lộ trình cập nhật mô hình kinh tế và xã hội mới do Đại hội lần thứ 6 của Đảng Cộng sản Cuba thông qua hồi tháng 4/2011. Theo ông, những biện pháp kinh tế mới đã đem lại cho quốc đảo này nhiều cơ hội kinh doanh cũng như thúc đẩy sự phát triển kinh tế.

Có thể thấy rằng, EU đã phát đi những tín hiệu tích cực đối với Cuba là để bày tỏ sự hài lòng trước những thay đổi của Cuba thời gian gần đây.

Thứ nhất, phải kể đến việc Cuba đã thực hiện cam kết trả tự do cho 41 tù nhân chính trị – điều mà các nước châu Âu yêu cầu từ nhiều năm nay.

Thứ hai, Cuba cũng đã tiến hành những bước cải cách lớn trong lĩnh vực kinh tế, đem lại sự tiến bộ không thể phủ nhận tại đảo quốc này. Mặc dù còn gặp rất nhiều khó khăn như sự cấm vận của Mỹ, tác động của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu hay thiên tai diễn ra liên tiếp song chính quyền Havana vẫn tiến những bước vững chắc trên con đường phát triển kinh tế – xã hội.

Ngoài những tiến bộ về kinh tế, chính quyền Cuba còn giữ được sự ổn định về an ninh, chính trị và đang tiếp tục cuộc chiến chống tham nhũng.

Có rất nhiều nguyên nhân để EU tiến tới việc làm ấm mối quan hệ với Cuba. Đặc biệt, họ không muốn chậm chân hơn Trung Quốc và các cường quốc kinh tế khác trong hợp tác phát triển kinh tế, thương mại ở đất nước giàu tiềm năng này.

Sau khi Tây Ban Nha là quốc gia tiên phong trong việc bình thường hóa quan hệ với Cuba vào năm 2005, EU đã quyết định thiết lập đối thoại chính trị và dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với quốc đảo này vào năm 2008. Đây là những cử chỉ thiện chí được cả người dân Cuba và người dân châu Âu hoan nghênh.

Kể từ năm 2008, EU đã viện trợ phát triển cho Cuba khoảng 80 triệu euro. Hiện EU là đối tác thương mại đứng thứ ba (chỉ sau Venezuela và Trung Quốc) và là nguồn đầu tư nước ngoài trực tiếp lớn nhất của quốc đảo Caribbean này.

Theo thống kê, khoảng 20% lượng hàng hóa nhập khẩu vào Cuba có xuất xứ từ EU và hàng năm có tới hàng nghìn du khách châu Âu đến nghỉ dưỡng tại Cuba.

Năm 2013, Cuba và Hà Lan đã ký kết thỏa thuận thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, nông nghiệp, chăm sóc y tế, văn hóa và thể thao. Hà Lan hiện là đối tác thương mại châu Âu lớn thứ hai của Cuba, chỉ sau Tây Ban Nha…

Tín hiệu tích cực trong việc cải thiện quan hệ giữa EU và Cuba cũng đem lại những hy vọng tươi sáng về chiều hướng cải thiện quan hệ giữa Mỹ và Cuba trong thời gian tới. Nhất là sau khi diễn ra “cái bắt tay lịch sử” giữa Tổng thống Mỹ Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro tại lễ tang cố Tổng thống Nam Phi Nelson Mandela cuối năm 2013, trong khi Washington và Havana vẫn tiếp tục tiến hành đối thoại để thảo luận về lợi ích chung giữa hai nước.

Thế giới đang chờ đợi những bước tiến lớn hơn trong quan hệ EU – Cuba.

Nguồn Chính phủ